ยารักษาผื่นคัน ตำรับยาพื้นบ้าน: บรรเทาอาการผื่นคันด้วยภูมิปัญญาไทย
ยารักษาผื่นคัน ผื่นคันเป็นอาการที่สร้างความรำคาญใจได้มาก และในอดีต บรรพบุรุษของเราได้คิดค้นตำรับยาจากธรรมชาติเพื่อบรรเทาอาการเหล่านี้ มาดูกันว่ามีตำรับยาใดบ้างที่น่าสนใจ:
ตำรับยารักษาผื่นคันทั่วไป
ตำรับเหล่านี้เหมาะสำหรับอาการผื่นคันที่เกิดขึ้นทั่วไป:
- หัวไพล / เกลือทะเล / กานพลู / การบูร / ชันไม้ตะเคียน / ปูนแดง / น้ำมันมะพร้าว / น้ำมันงา:
- วิธีปรุงยา: นำส่วนผสมทั้งหมดในปริมาณเท่า ๆ กันใส่รวมกันในภาชนะ แล้วตั้งไฟเคี่ยวให้เดือด กรองเอาแต่น้ำยามาใช้ทาบริเวณที่เป็นผื่นคัน เชื่อว่าจะช่วยให้หายคันได้ภายใน 5 นาที
- ที่มา: จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร
- เกลือ / โซดาไบคาร์บอเนต (เบกกิ้งโซดาหรือผงฟู):
- วิธีปรุงยา: ผสมเกลือและโซดาไบคาร์บอเนตกับน้ำเล็กน้อย แล้วนำไปทาบริเวณที่คัน จะช่วยบรรเทาอาการคันลงได้
- ที่มา: ตำรายาของพล.อ.อ. นักรบ บิณษรี
- งวงตาล / รากฟักข้าว / รากย่านาง / รากชิงชี่ / ข้าวเย็นทั้งสอง / รากมะเดื่อชุมพร / รากชัดมอน / กระดูกควายเผือก / ประดงทั้งห้า (ใบ ดอก ผล ต้น และราก) / ใบหมากผู้หมากเมีย:
- วิธีปรุงยา: นำเครื่องยาทั้งหมดอย่างละ 5 บาท (สำหรับใบหมากผู้หมากเมียใช้สิ่งละ 5 ใบ) ใส่ลงในหม้อต้มรวมกัน แล้วกรองเอาแต่น้ำยา
- วิธีรับประทาน: ดื่มก่อนรับประทานอาหาร วันละ 2 เวลา คือเช้าและเย็น
- ที่มา: ตำรายาพิเศษสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์
- ต้นบัวบก / ใบสัมป่อย:
- วิธีปรุงยา: นำส่วนผสมทั้งหมดมาห่อด้วยผ้าขาวบาง ต้มให้เดือดเป็นไอ แล้วใช้ไอน้ำยานี้ลูบหรือทาบริเวณที่เป็นเม็ดผื่นคัน
- ที่มา: ตำรายากลางบ้าน
ยารักษาผื่นคัน จากการถูกพิษต่าง ๆ
ตำรับนี้เน้นการรักษาผื่นคันที่เกิดจากการสัมผัสกับพืชหรือสัตว์บางชนิด:
- ใบตำลึงสด:
- วิธีปรุงยา: นำใบตำลึงสดมาขยี้ให้แหลก แล้วใช้ทาบริเวณที่เป็นผื่นคันที่เกิดจากพิษของหมามุ่ย ตำแย หรือหนอนบุ้ง เป็นต้น ผื่นคันจะค่อย ๆ หายไป
- ที่มา: ตำรายากลางบ้าน
ยารักษาผื่นคัน จากยุงหรือริ้นกัด
ตำรับนี้เป็นภูมิปัญญาที่ใช้เมื่อถูกแมลงกัดต่อย:
- ขมิ้นผง / ยาสูบ (ยาฉุนที่ใช้มวนกับใบตองหรือใบจากสูบ):
- วิธีปรุงยา: นำขมิ้นผงและยาสูบอย่างละพอสมควร มาตำผสมกันให้ละเอียด จากนั้นเติมน้ำมันมะพร้าวลงไป แล้วตั้งไฟเคี่ยวให้สุก ใช้ทาบริเวณที่เป็นผื่นคันจากยุงหรือริ้นกัด
- ที่มา: ตำรายากลางบ้าน
ข้อควรระวัง: แม้ตำรับยาพื้นบ้านเหล่านี้จะมีมาตั้งแต่โบราณและใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่หากอาการผื่นคันไม่ดีขึ้น มีอาการรุนแรงขึ้น หรือมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น มีไข้ บวม แดงร้อน ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้อง เหมาะสม และปลอดภัย
