ยารักษาโรคหืดริดสีดวง มองคร่อ (โรคหลอดลมโป่งพอง)

ตำรับยารักษาโรคหืด, ริดสีดวง (ตา), และมองคร่อ (โรคหลอดลมโป่งพอง): ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย

 

ยารักษาโรคหืดริดสีดวง มองคร่อ (โรคหลอดลมโป่งพอง) โรคหืด, ริดสีดวง (ในที่นี้อาจหมายถึงริดสีดวงตาตามบริบทของตำราเก่าที่รวมโรคตาไว้ด้วยกัน หรือริดสีดวงทั่วไป), และมองคร่อ (ซึ่งในปัจจุบันหมายถึงโรคหลอดลมโป่งพอง) เป็นภาวะที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจและสุขภาพโดยรวมอย่างมาก ตำราแพทย์แผนไทยโบราณได้บันทึกตำรับยาที่ซับซ้อนเพื่อบรรเทาอาการเหล่านี้ ซึ่งสะท้อนถึงความเข้าใจในความเชื่อมโยงของร่างกายและพลังในการรักษาจากธรรมชาติ


 

1. ตำรับยา “ยาขุนมหาวาโย”

 

ตำรับยานี้เป็นยาที่มีส่วนประกอบหลากหลายมาก เน้นสรรพคุณในการแก้ลมต่างๆ และอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ รวมถึงริดสีดวง

  • ส่วนประกอบ:
    • ดีปลี 6 สลึง
    • ใบสะเดา 6 สลึง
    • มหาหิงคุ์ 1 บาท
    • พริกไทย 1 บาท
    • การบูร 1 บาท
    • ยาดำ 1 บาท
    • รากตองแตก (รากทนดี) 1 บาท
    • ขมิ้นอ้อย 1 บาท
    • สหัสคุณเทศ 1 บาท
    • ว่านน้ำ 2 สลึง
    • เจตมูลเพลิง 2 สลึง
    • แห้วหมู 2 สลึง
    • กะทือ 2 สลึง
    • กระวาน 2 สลึง
    • น้ำประสานทอง 2 สลึง
    • เกลือสินเธาว์ 2 สลึง
    • ขิงแห้ง 2 สลึง
    • รากชะพลู 2 สลึง
    • ลูกกระดอม 1 สลึง
    • กานพลู 1 สลึง
    • โกฐพุงปลา 1 เฟื้อง
    • โกฐสอ 1 เฟื้อง
  • วิธีปรุงยา:
    1. นำส่วนประกอบทั้งหมดมาตำรวมกันให้เป็นผงละเอียด
  • วิธีรับประทาน:
    1. นำผงยาที่ได้มาละลายกับน้ำผึ้ง หรือน้ำร้อน หรือน้ำส้มซ่า ก็ได้
    2. สรรพคุณ: ใช้รับประทานเพื่อแก้ลมอัมพาต, แก้ลมบ้าหมู, แก้โลหิตแห้ง, โลหิตตีขึ้น, แก้หืดไอ, และแก้ริดสีดวงมองคร่อ (โรคหลอดลมโป่งพอง)

    ที่มา: ตำราพระโอสถพระนารายณ์


 

2. ตำรับยา “จิตร์การิยพิจรุญ”

 

ตำรับยานี้เป็นอีกหนึ่งสูตรยาที่ซับซ้อนจากตำราหลวง เน้นการใช้สมุนไพรและเครื่องเทศหลายชนิดในสัดส่วนที่แตกต่างกัน

  • ส่วนประกอบ:
    • โกฐสอ 1 ส่วน
    • โกฐก้านพร้าว 1 ส่วน
    • รากไคร้เครือ 1 ส่วน
    • กระวาน 1 ส่วน
    • ลูกเอ็น 1 ส่วน
    • ลูกจันทน์ 1 ส่วน
    • อบเชย 1 ส่วน
    • สมุลแว้ง 1 ส่วน
    • สะด้าน 1 ส่วน
    • เกสรบุนนาค 1 ส่วน
    • น้ำประสานทอง 1 ส่วน
    • เทียนทั้งห้า (ได้แก่ เทียนดำ, เทียนแดง, เทียนขาว, เทียนข้าวเปลือก, เทียนตาตั๊กแตน) 1 ส่วน
    • สัตตบุษย์เทศ 1 ส่วน
    • กานพลู 1 ส่วน
    • เกลือสินเธาว์ 1 ส่วน
    • ว่านน้ำ 1 ส่วน
    • ขิง 1 ส่วน
    • มหาหิงคุ์ 4 ส่วน
    • เจตมูลเพลิง 5 ส่วน
    • ดีปลี 10 ส่วน
    • พริกไทยล่อน (พริกไทยขาว) 28 ส่วน
  • วิธีปรุงยา:
    1. นำส่วนประกอบทั้งหมดมาบดรวมกันให้เป็นผงละเอียด
  • วิธีรับประทาน:
    1. นำผงยาที่ได้ไปละลายด้วยน้ำผึ้งรวง
    2. ใช้ดื่ม

    ที่มา: ตำรายาของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช กรุงศรีอยุธยา


ข้อควรพิจารณาและคำแนะนำที่สำคัญ:

ตำรับยาแผนโบราณเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของภูมิปัญญาทางการแพทย์ที่สืบทอดกันมา ซึ่งมีส่วนผสมที่ซับซ้อนและบางชนิดอาจต้องใช้ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ เช่น ยาดำ, มหาหิงคุ์, น้ำประสานทอง, หรือแม้แต่การบูร ซึ่งต้องอาศัยความรู้และทักษะเฉพาะด้านในการเตรียมและใช้

โรคหืดและโรคหลอดลมโป่งพอง (มองคร่อ) เป็นภาวะเรื้อรังที่จำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสมจากแพทย์แผนปัจจุบัน เพื่อควบคุมอาการ ป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง และเพื่อให้แน่ใจว่าผู้ป่วยจะได้รับยาที่ถูกต้องและปลอดภัยที่สุด

ไม่ควรนำตำรับยาเหล่านี้ไปใช้ด้วยตนเองโดยไม่มีคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ หากคุณหรือคนรู้จักมีอาการของโรคเหล่านี้ ขอแนะนำอย่างยิ่งให้ปรึกษาแพทย์แผนปัจจุบัน เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุด นอกจากนี้ หากต้องการศึกษาหรือใช้ตำรับยาแผนไทย ควรปรึกษาแพทย์แผนไทยผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องและปลอดภัย