Table of Contents
Toggleยารักษาโรคหืดริดสีดวง มองคร่อ (โรคหลอดลมโป่งพอง)
ตำรับยารักษาโรคหืด, ริดสีดวง (ตา), และมองคร่อ (โรคหลอดลมโป่งพอง): ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย
ยารักษาโรคหืดริดสีดวง มองคร่อ (โรคหลอดลมโป่งพอง) โรคหืด, ริดสีดวง (ในที่นี้อาจหมายถึงริดสีดวงตาตามบริบทของตำราเก่าที่รวมโรคตาไว้ด้วยกัน หรือริดสีดวงทั่วไป), และมองคร่อ (ซึ่งในปัจจุบันหมายถึงโรคหลอดลมโป่งพอง) เป็นภาวะที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจและสุขภาพโดยรวมอย่างมาก ตำราแพทย์แผนไทยโบราณได้บันทึกตำรับยาที่ซับซ้อนเพื่อบรรเทาอาการเหล่านี้ ซึ่งสะท้อนถึงความเข้าใจในความเชื่อมโยงของร่างกายและพลังในการรักษาจากธรรมชาติ
1. ตำรับยา “ยาขุนมหาวาโย”
ตำรับยานี้เป็นยาที่มีส่วนประกอบหลากหลายมาก เน้นสรรพคุณในการแก้ลมต่างๆ และอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ รวมถึงริดสีดวง
- ส่วนประกอบ:
- ดีปลี 6 สลึง
- ใบสะเดา 6 สลึง
- มหาหิงคุ์ 1 บาท
- พริกไทย 1 บาท
- การบูร 1 บาท
- ยาดำ 1 บาท
- รากตองแตก (รากทนดี) 1 บาท
- ขมิ้นอ้อย 1 บาท
- สหัสคุณเทศ 1 บาท
- ว่านน้ำ 2 สลึง
- เจตมูลเพลิง 2 สลึง
- แห้วหมู 2 สลึง
- กะทือ 2 สลึง
- กระวาน 2 สลึง
- น้ำประสานทอง 2 สลึง
- เกลือสินเธาว์ 2 สลึง
- ขิงแห้ง 2 สลึง
- รากชะพลู 2 สลึง
- ลูกกระดอม 1 สลึง
- กานพลู 1 สลึง
- โกฐพุงปลา 1 เฟื้อง
- โกฐสอ 1 เฟื้อง
- วิธีปรุงยา:
- นำส่วนประกอบทั้งหมดมาตำรวมกันให้เป็นผงละเอียด
- วิธีรับประทาน:
- นำผงยาที่ได้มาละลายกับน้ำผึ้ง หรือน้ำร้อน หรือน้ำส้มซ่า ก็ได้
- สรรพคุณ: ใช้รับประทานเพื่อแก้ลมอัมพาต, แก้ลมบ้าหมู, แก้โลหิตแห้ง, โลหิตตีขึ้น, แก้หืดไอ, และแก้ริดสีดวงมองคร่อ (โรคหลอดลมโป่งพอง)
ที่มา: ตำราพระโอสถพระนารายณ์
2. ตำรับยา “จิตร์การิยพิจรุญ”
ตำรับยานี้เป็นอีกหนึ่งสูตรยาที่ซับซ้อนจากตำราหลวง เน้นการใช้สมุนไพรและเครื่องเทศหลายชนิดในสัดส่วนที่แตกต่างกัน
- ส่วนประกอบ:
- โกฐสอ 1 ส่วน
- โกฐก้านพร้าว 1 ส่วน
- รากไคร้เครือ 1 ส่วน
- กระวาน 1 ส่วน
- ลูกเอ็น 1 ส่วน
- ลูกจันทน์ 1 ส่วน
- อบเชย 1 ส่วน
- สมุลแว้ง 1 ส่วน
- สะด้าน 1 ส่วน
- เกสรบุนนาค 1 ส่วน
- น้ำประสานทอง 1 ส่วน
- เทียนทั้งห้า (ได้แก่ เทียนดำ, เทียนแดง, เทียนขาว, เทียนข้าวเปลือก, เทียนตาตั๊กแตน) 1 ส่วน
- สัตตบุษย์เทศ 1 ส่วน
- กานพลู 1 ส่วน
- เกลือสินเธาว์ 1 ส่วน
- ว่านน้ำ 1 ส่วน
- ขิง 1 ส่วน
- มหาหิงคุ์ 4 ส่วน
- เจตมูลเพลิง 5 ส่วน
- ดีปลี 10 ส่วน
- พริกไทยล่อน (พริกไทยขาว) 28 ส่วน
- วิธีปรุงยา:
- นำส่วนประกอบทั้งหมดมาบดรวมกันให้เป็นผงละเอียด
- วิธีรับประทาน:
- นำผงยาที่ได้ไปละลายด้วยน้ำผึ้งรวง
- ใช้ดื่ม
ที่มา: ตำรายาของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช กรุงศรีอยุธยา
ข้อควรพิจารณาและคำแนะนำที่สำคัญ:
ตำรับยาแผนโบราณเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของภูมิปัญญาทางการแพทย์ที่สืบทอดกันมา ซึ่งมีส่วนผสมที่ซับซ้อนและบางชนิดอาจต้องใช้ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ เช่น ยาดำ, มหาหิงคุ์, น้ำประสานทอง, หรือแม้แต่การบูร ซึ่งต้องอาศัยความรู้และทักษะเฉพาะด้านในการเตรียมและใช้
โรคหืดและโรคหลอดลมโป่งพอง (มองคร่อ) เป็นภาวะเรื้อรังที่จำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสมจากแพทย์แผนปัจจุบัน เพื่อควบคุมอาการ ป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง และเพื่อให้แน่ใจว่าผู้ป่วยจะได้รับยาที่ถูกต้องและปลอดภัยที่สุด
ไม่ควรนำตำรับยาเหล่านี้ไปใช้ด้วยตนเองโดยไม่มีคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ หากคุณหรือคนรู้จักมีอาการของโรคเหล่านี้ ขอแนะนำอย่างยิ่งให้ปรึกษาแพทย์แผนปัจจุบัน เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุด นอกจากนี้ หากต้องการศึกษาหรือใช้ตำรับยาแผนไทย ควรปรึกษาแพทย์แผนไทยผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องและปลอดภัย