Table of Contents
Toggleยารักษาโรคริดสีดวงทวาร
ตำรับยารักษาโรคริดสีดวงทวาร: ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย
ยารักษาโรคริดสีดวงทวาร โรคริดสีดวงทวารเป็นภาวะที่หลอดเลือดดำบริเวณทวารหนักบวมหรืออักเสบ ทำให้เกิดอาการเจ็บปวด คัน หรือมีเลือดออก ซึ่งสร้างความไม่สบายอย่างมาก ตำราแพทย์แผนไทยโบราณได้บันทึกตำรับยาหลากหลายเพื่อบรรเทาอาการของโรคริดสีดวงทวาร โดยใช้สมุนไพรและวัตถุดิบธรรมชาติที่เชื่อว่าช่วยลดการอักเสบ สมานแผล และช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น
1. ตำรับยาผงละลายน้ำแก้ริดสีดวง (จากตำราพระโอสถพระนารายณ์)
ตำรับนี้เป็นยาที่มีส่วนประกอบจำนวนมาก เน้นสรรพคุณในการปรับสมดุลและรักษาอาการริดสีดวง
- ส่วนประกอบ: (ปริมาณอย่างละ 1 เฟื้อง ยกเว้นที่ระบุไว้)
- โกฐก้านพร้าว 1 เฟื้อง
- ผลเอ็น 1 เฟื้อง
- ผลกราย 1 เฟื้อง
- รากไคร้เครือ 1 เฟื้อง
- เทียนดำ 1 เฟื้อง
- เทียนขาว 1 เฟื้อง
- เทียนเยาวพาณี 1 เฟื้อง
- ผักชี 1 เฟื้อง
- ผลจันทน์ 1 เฟื้อง
- ดอกจันทน์ 1 เฟื้อง
- กระวาน 1 เฟื้อง
- กานพลู 1 เฟื้อง
- สมุลแว้ง 1 เฟื้อง
- จุกโรหินี่ 1 เฟื้อง
- กระดาดแดง 1 สลึง
- กระดาดขาว 1 สลึง
- บุก 1 สลึง
- กลอย 1 สลึง
- ดองดึง 1 สลึง
- แก่นแสมทะเล 1 สลึง
- ว่านน้ำ 1 สลึง
- เจตมูลเพลิง 1 สลึง
- รากจิงจ้อหลวง 1 สลึง
- สหัสคุณเทศ 1 สลึง
- เปล้าน้อย 1 สลึง
- เปล้าใหญ่ 1 สลึง
- สมอไทย 1 สลึง
- สมอเทศ 1 สลึง
- สมอพิเภก 1 สลึง
- ยาดำ 1 สลึง
- มหาหิงคุ์ 1 สลึง
- วิธีปรุงยา:
- นำเครื่องยาทั้งหมดมาบดรวมกันให้เป็นผงละเอียด
- วิธีรับประทาน:
- นำผงยามาละลายด้วยน้ำส้มซ่า หรือน้ำมะกรูด หรือน้ำผึ้ง
- รับประทานเพื่อแก้ริดสีดวง
2. ตำรับยาต้มดื่มต่อเนื่อง (จากยาแผนโบราณจากบรรพบุรุษ)
ตำรับนี้เน้นการใช้รากและแก่นของสมุนไพรหลายชนิดมาต้มดื่มเป็นระยะเวลานาน
- ส่วนประกอบ: (ปริมาณอย่างละ 1 หน่วย ยกเว้นที่ระบุ)
- รากมะตูม 1
- รากกะเพราแดง 1
- รากขี้เหล็ก 1
- รากเสนียด 1
- ข่า 7 แว่น
- รากสะแก 1
- รากชะเอม 1
- แก่นประดู่ 1
- ยาข้าวเย็น 1
- วิธีปรุงยา:
- นำเครื่องยาทั้งหมดใส่ลงในหม้อดิน
- ต้มกับน้ำพอประมาณ
- กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม
- วิธีรับประทาน:
- ดื่มน้ำยาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 1-3 ปี
3. ตำรับยาต้มเคี่ยวจากกระชาย เกลือ และมะขามเปียก (จากตำรายาหลวงปู่สุข)
ตำรับนี้ใช้สมุนไพรที่มีฤทธิ์เผ็ดร้อนและเปรี้ยวผสมกับเกลือ เพื่อต้มเคี่ยวให้เข้มข้น
- ส่วนประกอบ:
- หัวกระชาย 4 บาท
- เกลือทะเล 6 บาท
- เนื้อมะขามเปียก 4 บาท
- วิธีปรุงยา:
- นำเครื่องยาทั้งหมดมาตำรวมกัน
- ใส่ลงในหม้อดิน ต้มกับน้ำ 3 ส่วน
- เคี่ยวให้เหลือน้ำ 1 ส่วน
- รินน้ำยาใส่ขวดเก็บไว้รับประทาน
- วิธีรับประทาน:
- รับประทานก่อนนอน ติดต่อกันทุกคืนเป็นระยะเวลา 1 เดือน
4. ตำรับยาต้มเคี่ยวจากบอระเพ็ดและเกลือทะเล (จากตำรายาหลวงปู่สุข)
ตำรับนี้เป็นยาเข้มข้นที่ใช้เพียงบอระเพ็ดและเกลือในการต้มเคี่ยว
- ส่วนประกอบ:
- บอระเพ็ดหั่นเป็นท่อนๆ 3 ถ้วยชา
- เกลือทะเล 1 ถ้วยชา
- น้ำสะอาด 3 ถ้วยชา
- วิธีปรุงยา:
- นำเครื่องยาทั้งหมดใส่ลงในหม้อดิน
- ต้มรวมกันและเคี่ยวจนเหลือน้ำ 1 ถ้วยชา
- วิธีรับประทาน:
- รับประทานน้ำยาที่ได้ทั้งหมด 1 ถ้วยชาในครั้งเดียว
5. ตำรับยาต้มเคี่ยวจากเปลือกกล้วยน้ำว้าและเกลือทะเล (จากตำรายาหลวงปู่สุข)
ตำรับนี้ใช้เปลือกกล้วยน้ำว้า ซึ่งเชื่อว่ามีสรรพคุณในการสมานแผล
- ส่วนประกอบ:
- เปลือกกล้วยน้ำว้า 3 กำมือ
- เกลือทะเล 1 กำมือ
- วิธีปรุงยา:
- นำเครื่องยาทั้งหมดใส่ลงในหม้อดิน
- เติมน้ำพอท่วมเครื่องยา
- ต้มเคี่ยวประมาณ 30 นาที
- กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม
- วิธีรับประทาน:
- ดื่มก่อนรับประทานอาหาร วันละ 2 เวลา (เช้าและเย็น) ครั้งละ 1 ถ้วยชา
6. ตำรับยาจากหัวผักกาดขาวและน้ำผึ้งแท้ (จากตำรายาหลวงปู่สุข)
ตำรับนี้เป็นวิธีที่เรียบง่าย โดยใช้ผักกาดขาวที่หาได้ทั่วไป
- ส่วนประกอบ:
- หัวผักกาดขาวสด (หัวไชเท้า) 1-2 หัว
- น้ำผึ้งแท้ 1 ช้อนโต๊ะ
- วิธีปรุงยา:
- นำหัวผักกาดขาวมาล้างน้ำให้สะอาด ตัดหัวจุกทิ้ง
- ตำให้ละเอียด แล้วคั้นเอาแต่น้ำ 1 ช้อนโต๊ะ
- ผสมน้ำผักกาดคั้นกับน้ำผึ้งแท้ 1 ช้อนโต๊ะ
- กวนให้เข้ากัน
- วิธีรับประทาน:
- รับประทานก่อนนอน (เวลากลางคืน)
- หากเป็นใหม่ๆ ให้รับประทานเพียง 3 ครั้งก็จะหาย
- หากเป็นมานานแล้ว ให้รับประทานวันละ 1 ครั้ง ติดต่อกันทุกวันเป็นเวลาประมาณ 15 วัน
7. ตำรับยาจากผักบุ้งและน้ำตาล (จากตำรับยาของ พล.อ.อ. นักรบ บิณษรี)
ตำรับนี้ใช้ผักบุ้งมาต้มเคี่ยวจนได้น้ำยาข้นเหมือนน้ำเชื่อม
- ส่วนประกอบ:
- ผักบุ้ง 1 กิโลกรัม
- น้ำสะอาด 1 liter
- น้ำตาลทรายขาว 120 กรัม
- วิธีปรุงยา:
- ต้มต้นผักบุ้งกับน้ำสะอาดให้เละ
- กรองเอากากทิ้ง
- เติมน้ำตาลทรายขาวลงไป
- ตั้งไฟเคี่ยวต่อจนข้นเหนียวเหมือนน้ำเชื่อม
- วิธีรับประทาน:
- รับประทานวันละ 2 ครั้ง (เช้าและเย็น) ครั้งละ 90 กรัม
8. ตำรับยาผงจากพริกไทยและผักชี (จากตำรับยาของ พล.อ.อ. นักรบ บิณษรี)
ตำรับนี้เป็นยาผงที่รับประทานง่าย โดยใช้ส่วนผสมไม่มาก
- ส่วนประกอบ:
- พริกไทย 2 กรัม
- หอมป้อม (ผักชี) 4 กรัม
- น้ำผึ้ง หรือ น้ำตาลทรายขาว (สำหรับผสม)
- วิธีปรุงยา:
- นำเครื่องยาทั้งหมดผสมรวมกัน
- วิธีรับประทาน:
- รับประทานครั้งละ 1 ช้อนกาแฟ
ข้อควรพิจารณาและคำแนะนำที่สำคัญ:
โรคริดสีดวงทวารมีหลายระดับความรุนแรงและมีสาเหตุที่แตกต่างกันไป บางกรณีอาจต้องการการดูแลจากแพทย์แผนปัจจุบันเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น การติดเชื้อ การอักเสบ หรือการเสียเลือดเรื้อรังที่อาจนำไปสู่ภาวะโลหิตจาง
ตำรับยาแผนโบราณเหล่านี้เป็นภูมิปัญญาที่มีคุณค่า แต่การนำไปใช้ควรทำด้วยความระมัดระวังอย่างยิ่ง โดยเฉพาะตำรับที่มีส่วนผสมซับซ้อน หรือมีปริมาณที่ระบุหน่วยวัดโบราณ (เช่น บาท, สลึง, เฟื้อง) ซึ่งต้องอาศัยความรู้และประสบการณ์ในการเทียบสัดส่วนให้ถูกต้อง นอกจากนี้ บางส่วนผสม (เช่น ยาดำ, มหาหิงคุ์) อาจต้องใช้ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ และควรได้รับการเตรียมโดยผู้เชี่ยวชาญ
ขอแนะนำอย่างยิ่งว่า หากคุณมีอาการของโรคริดสีดวงทวาร ควรรีบปรึกษาแพทย์แผนปัจจุบัน เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสมที่สุด การใช้ยาสมุนไพรหรือตำรับยาแผนไทยควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์แผนไทยผู้เชี่ยวชาญควบคู่ไปกับการรักษาแผนปัจจุบัน เพื่อให้มั่นใจในความปลอดภัยและประสิทธิภาพ และเพื่อป้องกันผลข้างเคียงหรือปฏิกิริยากับยาอื่นๆ ครับ