ยารักษาโรคกระเพาะ

ยารักษาโรคกระเพาะ

ตำรับยารักษาโรคกระเพาะ: ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย

ยารักษาโรคกระเพาะ โรคกระเพาะอาหาร หรืออาการปวดแสบในกระเพาะ มักเกิดจากการอักเสบหรือเป็นแผลในกระเพาะอาหาร ซึ่งสร้างความไม่สบายอย่างมาก ตำราแพทย์แผนไทยโบราณได้บันทึกวิธีการบำบัดด้วยสมุนไพรและส่วนประกอบจากธรรมชาติหลากหลายวิธี โดยเน้นการบรรเทาอาการและปรับสมดุลในระบบทางเดินอาหาร

1. ตำรับยาจากเกลือทะเลและไข่ขาว

ตำรับนี้มาจาก จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร ซึ่งมีการผสมผสานพิธีกรรมทางความเชื่อในการเตรียมยา

• ส่วนประกอบ:
  • เกลือทะเล (ชนิดเม็ด) 3 กำมือ (ที่ผู้ป่วยหยิบเอง)
  • ไข่ไก่ 3 ฟอง
• วิธีปรุงยา:
  1. ให้ผู้ป่วยหยิบเกลือทะเลด้วยตนเอง โดยขณะหยิบแต่ละครั้งให้กลั้นใจและบริกรรมคาถา:
     • หยิบครั้งที่ 1: “พุทธังปัจจักขามิ” (หยิบเกลือ 1 กำมือ)
     • หยิบครั้งที่ 2: “ธัมมังปัจจักขามิ” (หยิบเกลือ 1 กำมือ)
     • หยิบครั้งที่ 3: “สังมังปัจจักขามิ” (หยิบเกลือ 1 กำมือ)
  2. นำเกลือทั้งสามกำมือใส่หม้อดิน ปิดฝาหม้อ แล้วยกขึ้นตั้งไฟ สะตุ ให้สุก (ไม่ต้องใส่น้ำ) การสะตุคือการทำให้สารบริสุทธิ์หรือลดพิษโดยการเผาหรือทำให้ร้อน
  3. ตอกไข่ไก่ 3 ฟอง เอาเฉพาะไข่ขาว ใส่ลงในเกลือที่สะตุสุกแล้ว
  4. เก็บใส่ภาชนะสำหรับรับประทาน
• วิธีรับประทาน:
  • รับประทานก่อนอาหาร วันละ 2 เวลา (เช้าและเย็น) ครั้งละ 1 ช้อนกาแฟ โดยตักใส่ปากแล้วดื่มน้ำตาม

2. ตำรับยาเม็ดลูกกลอนจากขมิ้นชันและน้ำผึ้งแท้

ตำรับนี้จาก จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร เป็นที่นิยมและรู้จักกันดีในปัจจุบัน เนื่องจากขมิ้นชันมีสรรพคุณเด่นในการรักษาโรคกระเพาะ

• ส่วนประกอบ:
  • ขมิ้นชันสด (เลือกที่แก่ๆ)
  • น้ำผึ้งแท้
• วิธีปรุงยา:
  1. นำขมิ้นชันสดไปหั่นบางๆ แล้วตากแดดให้แห้ง (ไม่เกิน 2 วัน)
  2. นำขมิ้นชันแห้งมาตำให้ละเอียด
  3. ผสมผงขมิ้นชันกับน้ำผึ้ง แล้วปั้นเป็นลูกกลอนขนาดเท่าปลายนิ้วก้อย
• วิธีรับประทาน:
  • รับประทานก่อนอาหาร วันละ 2 เวลา (เช้าและเย็น) ครั้งละ 1 เม็ด

3. ตำรับยาต้มรวมจากสมุนไพรหลายชนิด

ตำรับนี้จาก ตำรายาหลวงปู่สุข ใช้สมุนไพรจำนวนมากมาต้มรวมกัน เพื่อดื่มบำรุงและรักษาโรคกระเพาะ

• ส่วนประกอบ: (แต่ละส่วนปริมาณเท่ากัน)
  • เจตมูลเพลิง 2 สลึง
  • สะค้าน 2 สลึง
  • หัวยาข้าวเย็นทั้งสอง (ยาข้าวเย็นเหนือและยาข้าวเย็นใต้) 2 สลึง
  • จันทน์ทั้งสอง (จันทน์แดง, จันทน์ขาว) 2 สลึง
  • บอระเพ็ด 2 สลึง
  • กำมะถันเหลือง 2 สลึง
  • ดีปลี 2 สลึง
  • หัวแห้วหมู 2 สลึง
  • ชะพลู 2 สลึง
  • ชี้ครั่ง 2 สลึง
  • ผลมะตูมอ่อน 2 สลึง
  • จุกโรหินี่ 2 สลึง
  • เปลือกต้นโมกมัน 2 สลึง
  • แก่นสน 2 สลึง
  • เนระพูสี 2 สลึง
  • เกสรทั้งห้า (เกสรดอกบัวหลวง, เกสรดอกมะลิ, เกสรดอกพิกุล, เกสรดอกบุนนาค, เกสรดอกสารภี) อย่างละ 2 สลึง
• วิธีปรุงยา:
  1. นำเครื่องยาทั้งหมดใส่ลงในหม้อดิน ต้มรวมกัน
  2. กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม
• วิธีรับประทาน:
  • ดื่มได้ตลอดเวลา ครั้งละ 1 ถ้วยชา

4. ตำรับยาต้มจากผักเป็ดแดงและสมุนไพรพื้นบ้าน

ตำรับนี้มาจาก ตำรายาสมุนไพรไทยพระครูวิทิตวรเวช (ส.เปลี่ยนศรี) ซึ่งเน้นการใช้สมุนไพรต้มดื่มอย่างต่อเนื่อง

• ส่วนประกอบ:
  • ผักเป็ดแดง
  • มะตูมอ่อน
  • ไพล
  • บอระเพ็ด
  • (ส่วนผสมทั้งหมดปริมาณเท่ากัน)
• วิธีปรุงยา:
  1. นำเครื่องยาทั้งหมดใส่ลงในหม้อ ต้มรวมกัน
  2. กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม
• วิธีรับประทาน:
  • ดื่มก่อนอาหาร วันละ 2 เวลา (เช้าและเย็น) ครั้งละ 1 ถ้วยชา ให้ดื่มยานี้จนกว่าจะหาย

5. ตำรับยาเม็ดลูกกลอนจากใบยอและสมุนไพรฤทธิ์ร้อน

ตำรับนี้จาก ตำรายากลางบ้าน ใช้ใบยอผสมกับสมุนไพรที่มีรสเผ็ดร้อนเพื่อปั้นเป็นลูกกลอน

• ส่วนประกอบ:
  • ใบต้นยอ 4 บาท (ชนิดไม่อ่อนหรือแก่เกินไป)
  • พริกไทยล่อน 4 บาท (พริกไทยขาว)
  • ขิงแห้ง 4 บาท
  • ดีปลี 4 บาท
• วิธีปรุงยา:
  1. นำเครื่องยาทั้งหมดไปตากแดดให้แห้ง
  2. บดเป็นผง
  3. ผสมกับน้ำผึ้งแท้ หรือน้ำร้อน เป็นกระสายยา (ตัวทำละลายหรือช่วยให้ยาเข้ากัน)
  4. ปั้นเป็นลูกกลอน
• วิธีรับประทาน:
  • รับประทานหลังอาหาร

ข้อควรพิจารณาและคำแนะนำที่สำคัญ:

โรคกระเพาะอาหารเป็นภาวะที่ควรได้รับการวินิจฉัยและดูแลรักษาอย่างเหมาะสมจากผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น แผลในกระเพาะอาหารทะลุ หรือเลือดออกในทางเดินอาหาร

ตำรับยาแผนโบราณเหล่านี้เป็นภูมิปัญญาที่มีคุณค่า แต่การนำไปใช้ควรทำด้วยความระมัดระวังอย่างยิ่ง โดยเฉพาะตำรับที่มีส่วนผสมซับซ้อน หรือต้องผ่านกรรมวิธีพิเศษ (เช่น การสะตุ, การลงคาถา) ควรดำเนินการโดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น นอกจากนี้ บางส่วนผสมอาจมีข้อควรระวังในการใช้กับบางบุคคล

ขอแนะนำอย่างยิ่งว่า หากคุณมีอาการของโรคกระเพาะอาหาร ควรรีบปรึกษาแพทย์แผนปัจจุบัน เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสมที่สุด การใช้ยาสมุนไพรหรือตำรับยาแผนไทยควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์แผนไทยผู้เชี่ยวชาญควบคู่ไปกับการรักษาแผนปัจจุบัน เพื่อให้มั่นใจในความปลอดภัยและประสิทธิภาพ และเพื่อป้องกันผลข้างเคียงหรือปฏิกิริยากับยาอื่นๆ ครับ