ยารักษาโรคปัสสาวะขัด

ยารักษาโรคปัสสาวะขัด

ตำรับยารักษาอาการปัสสาวะขัด: ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย

 

ยารักษาโรคปัสสาวะขัด อาการปัสสาวะขัด คือการที่ปัสสาวะลำบาก เจ็บปวด หรือออกไม่สุด ซึ่งสร้างความไม่สบายอย่างมากและอาจเป็นสัญญาณของปัญหาในระบบทางเดินปัสสาวะ ตำราแพทย์แผนไทยโบราณได้บันทึกตำรับยาหลากหลายที่ใช้สมุนไพรและวัตถุดิบธรรมชาติเพื่อช่วยขับปัสสาวะ ลดการอักเสบ และบรรเทาอาการปัสสาวะขัด

---

 

1. ตำรับยาชงจากใบกะเพราและดินประสิว (จากตำราพระโอสถพระนารายณ์)

 

ตำรับนี้ใช้สมุนไพรที่มีฤทธิ์ร้อนร่วมกับดินประสิว ซึ่งเชื่อว่าช่วยขับปัสสาวะ

• ส่วนประกอบ:
  • ใบกะเพรา 1 กำมือ
  • ดินประสิวขาว 2 สลึง
  • ใบชา (เป็นกระสายยา)
• วิธีปรุงยา:
  1. นำใบกะเพราและดินประสิวขาวมาบดรวมกันให้ละเอียด
  2. นำไปต้ม โดยใส่ใบชาลงไปเป็นตัวช่วยละลายยา
  3. กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม
• วิธีรับประทาน:
  • ดื่มน้ำยาและดื่มน้ำชาตาม 2-3 ครั้ง ปัสสาวะจะออกสะดวก

---

 

2. ตำรับยาต้มจากตะไคร้ (จากตำรายากลางบ้านของนายแพทย์อวย เกตุสิงห์)

 

ตำรับที่เรียบง่ายนี้ใช้ตะไคร้ ซึ่งเป็นสมุนไพรที่รู้จักกันดีในสรรพคุณขับปัสสาวะ

• ส่วนประกอบ:
  • ตะไคร้ขนาดกลาง 1 ต้น (ส่วนโคน)
• วิธีปรุงยา:
  1. ตัดส่วนที่เป็นใบสีเขียวของตะไคร้ทิ้ง
  2. ส่วนโคนที่เหลือให้ตัดเป็นท่อนสั้นๆ
  3. ต้มกับน้ำ 2 แก้ว
• วิธีรับประทาน:
  • ใช้ดื่มครั้งละครึ่งแก้ว

---

 

3. ตำรับยาต้มจากไส้สับปะรดและน้ำตาลทราย (จากตำรายากลางบ้านของนายแพทย์อวย เกตุสิงห์)

 

ตำรับนี้ใช้ไส้สับปะรด ซึ่งเชื่อว่ามีคุณสมบัติในการช่วยขับปัสสาวะ

• ส่วนประกอบ:
  • ไส้สับปะรด
  • น้ำตาลทราย (พอให้มีรสหวาน)
• วิธีปรุงยา:
  1. หั่นไส้สับปะรดเป็นท่อนสี่เหลี่ยม
  2. ใส่ลงในหม้อ ต้มกับน้ำพอสมควร
  3. เติมน้ำตาลทรายพอให้มีรสหวาน
• วิธีรับประทาน:
  • ดื่มครั้งละครึ่งแก้ว โดยรับประทานไส้สับปะรดด้วย

---

 

4. ตำรับยาต้มจากรากต้นกล้วยน้ำว้า (จากจารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร)

 

ตำรับที่เรียบง่ายนี้ใช้รากต้นกล้วยน้ำว้าซึ่งมีสรรพคุณทางยาหลายอย่าง

• ส่วนประกอบ:
  • รากต้นกล้วยน้ำว้า 1 กำมือ
• วิธีปรุงยา:
  1. นำรากต้นกล้วยน้ำว้ามาล้างน้ำให้สะอาด
  2. ใส่ลงในหม้อดิน ต้มกับน้ำ
  3. กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม
• วิธีรับประทาน:
  • ดื่มแทนน้ำชา

---

 

5. ตำรับยาต้มจากต้นมะแว้งเครือทั้งห้า (จากจารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร)

 

ตำรับนี้ใช้ส่วนต่างๆ ของต้นมะแว้งเครือ ซึ่งมีสรรพคุณทางยาในระบบทางเดินปัสสาวะ

• ส่วนประกอบ:
  • ต้นมะแว้งเครือทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก)
• วิธีปรุงยา:
  1. นำต้นมะแว้งเครือมาล้างน้ำให้สะอาด
  2. ใส่ลงในหม้อดิน ต้มกับน้ำพอสมควร
  3. กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม
• วิธีรับประทาน:
  • ดื่มน้ำยา

---

 

6. ตำรับยาต้มรวมจากสมุนไพรและแร่ธาตุ (จากตำรับยาพิเศษสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาปวเรศริยาลงกรณ์)

 

ตำรับนี้มีความซับซ้อนและใช้ส่วนประกอบหลากหลาย ทั้งสมุนไพรและแร่ธาตุ

• ส่วนประกอบ: (แต่ละส่วนปริมาณ 1 บาท ยกเว้นที่ระบุ)
  • หญ้าคา 1 บาท
  • แก่นขนุน 1 บาท
  • แกแล 1 บาท
  • ข้าวเย็นใต้ 1 บาท
  • กระดูกควายเผือก 1 บาท
  • สารส้ม 1 สลึง
  • ดินประสิว 1 สลึง
  • ตะไคร้สด 3 ต้น
  • จุกสับปะรด 3 จุก
  • ซังข้าวโพด 3 ซัง
• วิธีปรุงยา:
  1. นำเครื่องยาทั้งหมดใส่ลงในหม้อ
  2. ต้มรวมกัน
  3. กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม
• วิธีรับประทาน:
  • ดื่มวันละ 3 เวลา (เช้า กลางวัน เย็น) หรือดื่มบ่อยๆ แทนน้ำในกรณีที่มีอาการผิดปกติมาก

---

 

7. ตำรับยาพอกบริเวณหัวหน่าว (จากตำรายาสมุนไพรไทยพระครูวิทิตวรเวช (ส.เปลี่ยนศรี))

 

ตำรับนี้เป็นยาใช้ภายนอก โดยการนำสมุนไพรมาตำแล้วพอกบริเวณท้องน้อย

• ส่วนประกอบ:
  • หญ้างาช้าง
  • ใบฟักข้าว
  • ขมิ้นอ้อย
• วิธีปรุงยา:
  1. นำเครื่องยาทั้งหมดมาตำรวมกันให้ละเอียด
• วิธีใช้:
  • พอกบริเวณหัวหน่าว (ท้องน้อยเหนืออวัยวะเพศ) เพื่อช่วยให้ปัสสาวะออกสะดวก

---

 

8. ตำรับยาต้มเคี่ยวจากต้นหางนกยูงและรากสะแก (จากตำรายากลางบ้าน)

 

ตำรับนี้ใช้สมุนไพรมาต้มเคี่ยวจนได้น้ำยาที่เข้มข้น

• ส่วนประกอบ: (แต่ละส่วนปริมาณ 5 บาท)
  • ต้นหางนกยูง 5 บาท
  • รากสะแก 5 บาท
  • ข้าวเย็นทั้งสอง (ข้าวเย็นเหนือและข้าวเย็นใต้) 5 บาท
• วิธีปรุงยา:
  1. นำเครื่องยาทั้งหมดใส่ลงในหม้อ
  2. ต้มรวมกันกับน้ำ 3 ส่วน
  3. เคี่ยวให้เหลือ 1 ส่วน
  4. กรองเอาแต่น้ำยา

---

 

9. ตำรับยาต้มจากยอดขี้เหล็กและส่วนผสมอื่นๆ (จากตำรายาเกร็ด สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์)

 

ตำรับนี้ใช้ยอดขี้เหล็กซึ่งมีสรรพคุณทางยาที่หลากหลาย

• ส่วนประกอบ:
  • ยอดขี้เหล็ก 7 ยอด
  • เปลือกหอยแครงเผาไฟ 7 เปลือก (ถ้าขนาดใหญ่ใช้ 5 เปลือก)
  • ต้นตะไคร้ 3 ต้น
  • สารส้ม 2 สลึง
• วิธีปรุงยา:
  1. นำเครื่องยาทั้งหมดใส่ลงในหม้อ
  2. ต้มรวมกัน
  3. กรองเอาแต่น้ำยาสำหรับดื่ม

---

ข้อควรพิจารณาและคำแนะนำที่สำคัญ:

อาการปัสสาวะขัดอาจมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย ตั้งแต่การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ นิ่วในไตหรือกระเพาะปัสสาวะ ต่อมลูกหมากโตในเพศชาย หรือปัญหาสุขภาพอื่นๆ ที่อาจรุนแรงได้ หากไม่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น การติดเชื้อในไต หรือไตวาย

ตำรับยาแผนโบราณเหล่านี้เป็นภูมิปัญญาที่มีคุณค่า แต่การนำไปใช้ควรทำด้วยความระมัดระวังอย่างยิ่ง โดยเฉพาะตำรับที่มีส่วนผสมซับซ้อน แร่ธาตุ (เช่น ดินประสิว สารส้ม) หรือส่วนประกอบจากสัตว์ (กระดูกควายเผือก เปลือกหอยแครง) ซึ่งควรได้รับการเตรียมโดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น และต้องระมัดระวังเรื่องสุขอนามัย

ขอแนะนำอย่างยิ่งว่า หากคุณมีอาการปัสสาวะขัด ควรรีบปรึกษาแพทย์แผนปัจจุบัน เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสมที่สุดโดยเร็วที่สุด การใช้ยาสมุนไพรหรือตำรับยาแผนไทยควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์แผนไทยผู้เชี่ยวชาญควบคู่ไปกับการรักษาแผนปัจจุบัน เพื่อให้มั่นใจในความปลอดภัยและประสิทธิภาพ และเพื่อป้องกันผลข้างเคียงหรือปฏิกิริยากับยาอื่นๆ ครับ