ตำรับยา บำบัดไข้และอาการวิงเวียน

ตำรับยาบำบัดไข้และอาการวิงเวียน

ตำรับยาไทยโบราณมีภูมิปัญญาในการบำบัดอาการไข้และวิงเวียนศีรษะมาอย่างยาวนาน โดยอาศัยสรรพคุณของสมุนไพรหลากหลายชนิด ตำรับยาเหล่านี้มักมีส่วนผสมที่ช่วยลดความร้อนในร่างกาย ขับพิษไข้ ปรับสมดุลธาตุ และบำรุงกำลัง

ตำรับยาแก้ไข้:

การแพทย์แผนไทยมองว่าไข้เกิดจากความไม่สมดุลของธาตุ โดยเฉพาะธาตุไฟ การบำบัดจึงมุ่งเน้นไปที่การลดความร้อนและขับพิษไข้ ตัวอย่างสมุนไพรและตำรับยาที่ใช้ได้แก่:

• ฟ้าทะลายโจร: มีรสขมและฤทธิ์เย็น ช่วยลดไข้ บรรเทาอาการหวัด เจ็บคอ
• บอระเพ็ด: มีรสขมจัด ช่วยแก้ไข้ทุกชนิด แก้ร้อนในกระหายน้ำ
• ยาจันทน์ลีลา: เป็นตำรับยาแก้ไข้ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ประกอบด้วยสมุนไพรหลายชนิด เช่น โกฐสอ จันทน์แดง ลูกกระดอม บอระเพ็ด ช่วยลดไข้และบรรเทาอาการที่เกี่ยวข้อง
• ยาประสะจันทน์แดง: เป็นยาแก้ไข้ ลดความร้อนภายในร่างกาย แก้กระหายน้ำ ประกอบด้วย จันทน์แดง รากเหมือดคน รากมะปราง เปราะหอม เป็นต้น

ตำรับยาแก้วิงเวียนศีรษะ:

อาการวิงเวียนศีรษะมักเกี่ยวข้องกับความผิดปกติของธาตุลม การบำบัดจึงเน้นการปรับสมดุลธาตุลม บำรุงกำลัง และทำให้เลือดลมไหลเวียนดีขึ้น ตัวอย่างสมุนไพรและตำรับยาที่ใช้ได้แก่:

• กลุ่มยาหอม: เป็นตำรับยาที่สำคัญในการแก้วิงเวียน มีกลิ่นหอมเย็น ช่วยให้สดชื่น บำรุงหัวใจ ปรับสมดุลธาตุลม ตัวอย่างตำรับยาหอมได้แก่:
  • ยาหอมนวโกฐ: แก้วิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้อาเจียน แก้ลมปลายไข้ (อาการหลังฟื้นไข้)
  • ยาหอมอินทจักร์: แก้อาการจุกเสียด แน่นเฟ้อ วิงเวียน
  • ยาหอมเทพจิตร: บรรเทาอาการหน้ามืด ตาลาย วิงเวียน เป็นลม ช่วยให้นอนหลับสบาย
  • ยาหอมทิพโอสถ: แก้วิงเวียนศีรษะ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง
  • ยาหอมแก้ลมวิงเวียน: แก้วิงเวียน อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ บำรุงร่างกาย
• สมุนไพรที่มีกลิ่นหอมเย็น: เช่น สะระแหน่ มะกรูด ตะไคร้ สามารถนำมาใช้สูดดมหรือชงดื่มเพื่อบรรเทาอาการวิงเวียนได้